رمز و زار ساختار یخچال های باستانی چیست؟
آنچه در این مقاله می‌خوانید
رمز و رازی در ساختار یخچال های باستانی که روزگاری در قلب تابستان های داغ و سوزان، خنکای آب گوارا را به درون خانه می کشاند، وجود دارد از پیشینه تاریخی یخچالها تا دوره صفویه اطلاعاتی در دست نیست و تنها دکتر جان فرایر در قرن یازدهم در سفرنامه ایران اشاره میکند که «در این زمان ذخیره ساختن یخ، رسمی متداول و دیرین سال شمرده میشود و امکان آن میرود که همراه با مغولان وارد ایران شده است».
بخش های مختلف یخچال های باستانی :
یخچالها به طور عمده از سه قسمت تشکیل شده‌اند ؛
- دیوار طویل سایه انداز
- مخزن یخ
- حوضچه های تولید یخ
توضیحات مختصر در مورد انواع یخچالهای دوران باستان :
- دیوار سایه انداز :
این دیوار بسیار طویل و بلند است ارتفاع این دیوارها که گاهی تا 10متر میرسد در طول روز از تابش آفتاب روی آبهای منجمد شده در حوضچه ها جلوگیری میکند گاه جهت استحکام بیشتر دیوار سایه انداز، پشت بندهای بزرگ در قسمت جنوبی دیوار احداث میکردند دیوارهای سایه انداز در پایین دارای ضخامتی زیاد بوده و به تدریج در بخشهای فوقانی از قطر آنها کاسته میشود.
- انبار یا همان مخزن یخ :
نیز گودال های عمیق و بزرگی هستند که در وسط مخزن یخ حفر شده‌اند شکل این گودالها در یخچالهای گنبددار به صورت دایره با شعاعی تا حدود 4 متر و گاه بیشتر است دیوار این گودالها از سنگ یا آجر یا اندود کاه گل ساخته و پشت آن با مصالح عایقی چون خاک ذغال و یا مصالح دیگر پر شده است. - حوضچه های تهیه یخ :
این گودال مستطیل شکلی است که به موازات حوضچه ها، دیوار سایه انداز و در بخش شمالی آن حفر شده و طول آن اندکی کمتر از طول دیوار و عمق آن 30 الی 50 سانتیمتر و گاه بیشتر بوده است این گودال محل تهیه یخ در شبهای سرد زمستان بود مخزن یخ این مخازن معمولا در پشت دیوار سایه انداز و در بخش جنوبی آن و در بعضی موارد به وسیله یک یا چند مدخل ورودی به بخش شمالی راه مییابد.
همچنین شاردن، دورنمایی از شهر کاشان را در سفرنامه خود به تصویر میکشد و یخچالهای این شهر را در بیرون از قلعه و برج و باروی شهر نشان داده و به معماری یخچالها در اصفهان نیز اشاراتی داشته است.
استان یزد نیز با توجه به کویری بودن منطقه از این معماری بی بهره نبوده است و هنوز در جای جای آن از جمله در شهرستان میبد و ابرکوه نیز میتوان آثار این شاهکارهای معماری را مشاهده کرد.
برای خرید و کسب اطلاعات بیشتر در مورد انواع دستگاه طلایاب و گنجیاب میتوانید
به سایت خرید دستگاه فلزیاب مراجعه نمائید.
